- Roman Gruijters

Al sinds de eerste eeuwen bereiden christenen zich tijdens de veertigdagentijd voor op Pasen. Vasten is voor ons een tijd van inkeer en verzoening, van een hernieuwde aandacht voor elkaar en voor de schepping. Een tijd waarin we nadenken over onze relatie met God en wat de boodschap van Jezus voor ons in het hier en nu betekent. We besteden meer aandacht aan de medemens in nood en werken samen aan een rechtvaardige samenleving.

Waarom vasten?

Iedereen kent het begrip 'vasten', maar wie doet het nog echt. Misschien is het goed om eens na te denken over het vasten zelf: heeft dit zin, wat is het doel er van, hoe kan je zinvol vasten...? Moeten we het vasten maar afschaffen of juist nieuw leven in blazen? Geef toe, vasten staat haaks op onze moderne genotscultuur. Vooral in deze coronatijd willen we liever niet afzien van wat we nog wel mogen of kunnen doen, zoals lekker eten, snoepen, drinken, gamen of de hele avond 'netflixen'. Toch is vasten juist nu zinvol!

Vasten is voor niemand een leuke hobby. Je lichaam verzet zich en het kost zelfoverwinning. Sommigen bekijken het alsof het zou gaan om gezonder te leven. Maar vasten heeft niets te maken met diëten: mensen die minder eten om gezondheidsredenen doen dat voor hun lichaam, maar vasten heeft een geestelijk doel.

Waar ligt de oorsprong van de veertigdagentijd?

De oorsprong komt van de 40 dagen die Jezus in de woestijn doorbracht in vasten en gebed. Waarom trok Hij veertig dagen de woestijn in met alleen maar water? De reden is duidelijk: voor Hij begon met zijn openbare prediking wilde Hij zich volledig richten op God. Hij wilde zich innerlijk afstemmen op God en dus alle afleiding, alle andere 'stemmen' tot zwijgen brengen. Dit was voor Jezus zo belangrijk dat Hij er veertig volle dagen al het andere voor opzij schoof. Dit vraagt een zeer grote zelfdiscipline die maar weinigen kunnen opbrengen.

Aswoensdag en Goede Vrijdag

Zoals gezegd herinnert vasten aan het verhaal uit de Bijbel waarin Jezus, na zijn doop door Johannes de Doper, veertig dagen doorbracht in de woestijn zonder eten. Tijdens de vastenperiode worden Aswoensdag en Goede Vrijdag als vastendagen aangeduid. De invulling van deze vastendagen kunnen christenen op een eigentijdse manier beleven. Als het maar getuigt van oprechte wil tot verandering en inkeer. In onze parochie zullen wij de Palmpasentakjes op een symbolische wijze tijdens de Aswoensdagviering verbranden. De as gemaakt van palmtakjes herinnert on eraan waar de Veertigdagentijd echt om draait. De takken kondigen de Goede Week aan, het lijden, de dood en de verrijzenis van Christus. Palmzondag is immers het begin van de Goede Week die ons naar Pasen leidt. As is al eeuwenlang een symbool van boetedoening en bekering.

De zin van vasten

Vasten is een middel om zich te herbronnen, de geest te voeden, de weg naar binnen te gaan, de relatie met God te verdiepen. Ons lichaam krijgt normaal gezien meer dan genoeg eten. Daarom is het goed om een tijd onze lichamelijke honger de mond te snoeren en alle aandacht te geven aan onze geestelijke behoeften. Wie vast zegt in feite: 'Mijn geest is nog belangrijker dan het lichamelijke. Mijn lichaam krijgt al méér dan aandacht genoeg'.

Paus Franciscus: 'Vasten is een gunstige tijd'

De paus ziet de vasten als een 'gunstige tijd'. Hij vraagt christenen om deze tijd niet vruchteloos voorbij te laten gaan! 'Vragen we God om ons te helpen een weg van ware bekering op gang te brengen? Laten we het egoïsme, de op onszelf gevestigde blik opgeven en ons richten op het Pasen van Jezus; laten wij de naasten worden van de broeders en zusters in moeilijkheden door met hen onze geestelijke en materiële goederen te delen.' 'Je brood delen met zij die honger hebben, de onderdrukte en dakloze mensen beschermen, de naakten kleden, en nooit iemand je rug toekeren.'