De heilige Cornelius - die van ons dus! - stamde uit het geslacht van de Cornelii. Deze gegoede Romeinse familie voerde een hoorn in haar familiewapen: in het Latijn: cornu.
Cornelius was paus, bisschop van Rome, van 251 tot 253. Een tijd waarin de jonge kerk zwaar werd beproefd. Christenen werden beschouwd als vijanden van de staat, dit vooral vanwege het feit dat men weigerde de keizer als godheid te vereren. Ze werden - met name ten tijde van keizer Decius - vervolgd, gevangen gezet of zelfs gedood. Velen gaven ondergronds uiting aan hun geloof, totdat de rust was weergekeerd en zij weer in het volle daglicht konden treden. Ook degenen die als 'afvalligen' werden gebrandmerkt. Maar in werkelijkheid verloochenden zij hun geloof vaak slechts voor de schijn, uit lijfsbehoud. Tsja, wat zou je zelf hebben gedaan?
Sommige christenen, in Cornelius' tijd - een minderheid onder aanvoering van een zekere Novatianus die tot tegenpaus zou worden uitgeroepen - vonden dat christenen die onder druk van de vervolgingen hun geloof hadden verloochend niet meer terug mochten keren in de kerk. Onder geen enkel beding. Cornelius daarentegen en zijn grote vriend Cyprianus, bisschop in Noord-Afrika, waren een veel milder standpunt toegedaan. Zij vonden dat christenen die - onder de druk van de omstandigheden - hun geloof hadden afgezworen, recht hadden op vergeving. Waarom - zo hielden zij hun medegelovigen voor, waarom zou je anders handelen dan Jezus zelf? Jezus die Petrus vergaf, nadat deze hem tot driemaal toe verloochend had.
Toen keizer Trebonianus Gallus de kerkvervolgingen opnieuw aanscherpte, werd paus Cornelius gevangengenomen en verbannen naar Cittavecchia, ten westen van Rome. Het was hier dat hij in juni 253 stierf. Volgens sommigen gebeurde dit door onthoofding, vandaar het zwaard waarmee hij soms wordt afgebeeld. Kijkt u straks na afloop maar eens naar de afbeelding op het hoogaltaar ... Maar zeker is dat allemaal niet. Officieel stierf hij aan de ontberingen van zijn verbanning, waardoor hij de titel 'martelaar' verkreeg. Hij wordt als heilige vereerd.
Zijn gedenkdag valt echter niet in juni, zoals je zou mogen verwachten, maar op 16 september. De dag waarop ook zijn grote vriend en medestander Cyprianus wordt vereerd. Zijn attributen zijn een hoorn (Cornelius betekent 'sterk als een hoorn'), de pauselijke driekroon en een drievoudige kruisstaf. Men roept hem aan als beschermheilige van de boeren en het rundvee - je hebt toch niet voor niets een hoorn in je familiewapen staan! En verder wordt hij geacht van nut te zijn in het geval van epilepsie (ook wel 'Corneliusziekte' genoemd), kramp, zenuw- en oorkwalen. Kortom, een heilige die nog altijd druk in de weer is ...